มาทำความรู้จักกับทราย

มาทำความรู้จักกับทราย ที่ใช้เป็นวัสดุก่อสร้างหลักในงานก่อสร้าง

ทราย ถือเป็นวัสดุก่อสร้างหลักที่ใช้กันทั่วไปในงานก่อสร้าง มีลักษณะเป็นหินแข็งที่แตกออกมาจากหินก้อนใหญ่ๆ โดยทรายจะแยกตัวออกมาได้เองเมื่อเวลาผ่านไปตามธรรมชาติ ขนาดของทรายส่วนใหญ่จะอยู่ที่ระหว่าง 0.083 นิ้วถึง 0.0025 นิ้ว ถ้าขนาดเล็กกว่านี้จะเรียกกันว่าฝุ่นทราย และมีองค์ประกอบโดยทั่วไปเป็นแร่ควอตซ์หรือหินบะซอลต์ มาทำความรู้จักกับทราย ที่ใช้เป็นวัสดุก่อสร้างหลักในงานก่อสร้าง

ส่วนทรายที่ใช้เป็นวัสดุหลักในงานก่อสร้าง จะถูกแบ่งออกเป็น 4 ชนิด ดังต่อไปนี้

1. ทรายหยาบ เป็นทรายเม็ดใหญ่ คมและแข็งแรงมาก เหมาะกับงานก่อสร้างจำพวกคอนกรีตที่ต้องการความแข็งแรงสูง เช่น ใช้เป็นส่วนผสมของคอนกรีตสำหรับทำโครงสร้างสะพาน เขื่อนกั้นดิน อาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก หรือโครงสร้างที่เป็นฐานรากต่างๆ โดยค่าความหยาบของทรายที่เหมาะสมสำหรับงานก่อสร้างจะอยู่ระหว่าง 2.6-3.0 ซึ่งสามารถนำมาใช้ในงานก่อสร้างอื่นๆ ได้ด้วย ไม่ว่าจะเป็น บ้านเรือนทั่วไป หรือตึกสูงในเมืองอย่างที่เห็นกันในปัจจุบัน
2. ทรายกลาง จะมีขนาดเล็กกว่าทรายหยาบ แต่ก็ไม่ถึงกับเล็กมาก ลักษณะของทรายไม่หยาบหรือละเอียดจนเกินไป เหมาะสำหรับงานปูนประเภทต่างๆ เช่น ใช้ผสมปูนสำหรับก่ออิฐ หล่อท่อ ทำพื้นบ้านหรือใช้เทพื้นคอนกรีตที่ไม่ได้ต้องการความแข็งแรงมากนัก โดยผู้ใช้สามารถเลือกได้ว่าต้องการทรายกลางขนาดเท่าใด เนื่องจากร้านค้าส่วนใหญ่สามารถคัดขนาดของเม็ดทรายส่งให้ได้ตามต้องการ
3. ทรายละเอียด เป็นเม็ดทรายขนาดเล็กที่มีความละเอียดมาก จึงเหมาะนำมาใช้กับงานที่ต้องการความแข็งแรงต่ำ ไม่ต้องใช้กำลังมากนัก เช่น นำมาเป็นส่วนผสมของปูนฉาบผิวหน้า ทำอิฐมวลเบา ทำบัว หรือทำลวดลายต่างๆสามารถนำไปใช้ในงานฉาบที่ต้องการความละเอียดสูง หรือใช้ทำอิฐมวลเบาได้เป็นอย่างดี
4. ทรายถม หรือ ทรายขี้เป็ด ถือเป็นทรายก่อสร้างอีกประเภทที่ใช้สำหรับงานปรับพื้นที่ก่อนเทพื้น ถมที่หรือใส่ถุงกันน้ำท่วม แต่ที่นิยมใช้กันมากที่สุดก็คือ ใช้เพื่อถมถนนต่างๆ อย่าง ถนนใหญ่ๆ ของกรุงเทพฯเอง ก็ใช่ทรายชนิดนี้ในการถมเช่นกัน

ทรายสำหรับก่อสร้าง คือทรายที่มีลักษณะดังที่กล่าวไปข้างต้น เป็นวัสดุที่ใช้ในงานก่อสร้างได้มากมาย ไม่ว่าจะเป็น งานคอนกรีต งานปูนก่อ หรืองานปูนฉาบ แต่ในการใช้งานจะต้องเลือกทรายที่สะอาด มีขนาดและชนิดของเม็ดทรายที่เหมาะสม แข็งแรง ไม่ผุพังง่าย และมีมลทินหรือสารประกอบอย่างอื่นอยู่น้อยที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ เนื่องจากเวลาก่อสร้าง เมื่อนำทรายมาผสมเข้ากับคอนกรีตแล้ว ทรายจะแทรกตัวเข้าไปในช่องว่างของหิน ทำให้เนื้อคอนกรีตแน่น

การก่อสร้างโดยทั่วไป จึงต้องมีการตรวจสอบคุณสมบัติเบื้องต้นของทรายทุกครั้ง ว่าตรงตามมาตรฐานหรือไม่ ไม่ว่าจะเป็นสีของทราย การปนเปื้อนของแร่อื่นๆ รูปร่าง ขนาดของเม็ดทราย ลักษณะของเนื้อทรายหรือความสามารถในการเชื่อมประสานกัน เพื่อให้ได้ทรายสำหรับก่อสร้างที่ปลอดภัยและตรงตามสเปกที่ตั้งไว้ ส่วนทรายถม จะไม่ค่อยมีข้อกำหนดอะไรเข้มงวดมากนัด ยกเว้นในงานถมที่มีลักษณะพิเศษ มีความจำเพาะเจาะจง เช่น งานการก่อสร้างสนามบิน หรืองานก่อสร้างอาคารในพื้นที่ลุ่ม ที่ต้องการให้วัสดุสามารถระบายน้ำได้ดี